Strategije razvoja Despotovca i Kragujevca

Strategija održivog razvoja Šumadije i Pomoravlja

Strategija održivog razvoja za region Šumadije i Pomoravlja doneta je 2011 godine i važi do 2021 godine. To je baza podataka od 300 projektnih ideja na osnovu koje se izrađuje akcioni plan realizacije za svaku godinu. Razvoj privrede i preduzetništva, ruralni razvoj, unapređenje sistema kulture i obrazovanja, unapređenje zdravstvenog i socijalnog sistema zaštite, razvoj sporta i turizma, kao i unapređenje infrastrukture i zaštite životne sredine, najvažniji su ciljevi Strategije održivog razvoja Šumadije i Pomoravlja.

Takođe započeta je izrada Strategije održivog razvoja grada Kragujevca koja u narednih tri meseca treba da bude usvojena.

• Jedan od projekta koji su deo ovogodišnjeg akcionog plana je razvoj investicionih potencijala na koridoru 10, gde očekujemo veliki međunarodni program 2018 godine, u okviru koga ćemo predložiti uređenje industrijskih i radnih zona. Zatim smo radili zajedno sa BIC-om na projektu formiranja Klastera kreativne industrije i Kreativnog haba. U oblasti ruralnog razvoja imamo program koji je finansiran od Švajcarske Vlade, koji se zove program regionalnog ruralnog razvoja u Srbiji, gde smo direktno iz strategije izvukli četiri projekta koji se tiču razvoja sektora u proizvodnji vina. Drugi projekat je vezan za voćarstvo, posebno proizvodnju šumadijske šljivovice i zove se ‘’Šumadijska šljiva’’. Treći projekat vezan za samu strategiju jeste projekat razvoja turizma koji se tiče formiranja zajedničkog regionalnog turističkog proizvoda i struktura koje treba da upravljaju područjem. Četvrti projekat je osnaživanje žena na selu, gde ćemo raditi sa jednom grupom žena koje imaju registrovana poljoprivredna gazdinstva na sopstveno ime, i to u tri oblasti : ruralni turizam, proizvodnja hrane i stari zanati. U oblasti infrastrukture i životne sredine tu je višegodišnji projekat #Integrisani sistem za upravljanje vodosnabdevanjem i otpadnim vodama u Pomoravskom okrugu”. Usvojena je studija izvodljivosti i mi pokušavamo da dobijemo sredstva za projektno tehničku dokumentaciju. Strategija održivog razvoja Grada Kragujevca je započeta i čitavo gradsko rukovodstvo je u to uključeno, radila se socio ekonomka analiza, swot analize i očekujemo da u narednih tri meseca strategija bude usvojena, zajedno sa listom projekata koji će proizaći iz Strategije – istakao je Nenad Popović, direktor Regionalne agencije za ekonomski razvoj Šumadije i Pomoravlja.

Osnovna delatnost Gradske turističke organizacije (GTO) je promocija grada, tj. predstavljanje grada na sajmovima, kao i u medijima, sa ciljem da se ostalim gradovima u zemlji i inostranstvu, turističkim agencijama, kao i organizacijama, Kragujevac predstavi kao turistička destinacija koju svakako treba posetiti, ne samo zbog Spomen parka, već i kao prvu prestonicu moderne Srbije, grad univerziteta, mladosti, velikih kulturnih i sportskih manifestacija, prvog Dečjeg karnevala, prvog Akvarijuma.

• Gradska turistička organizacija Kragujevac osim promotivnih aktivnosti ima zadatak da kreira i razvija turističku ponudu Grada. U 2017 godini realizovali smo projekat izgradnje Avantura parka na jezeru u Šumaricama. Inicijativa je da se razvije Vizitorski centar u geografskom centru Srbije, oko Drače i Malih Pčelica, i da se Kragujevac na taj način profiliše kao centar za neke nove sadržaje. On bi osim usluge smeštaja pružao i edukativno naučne sadržaje. Mi smo tradicionalno organizatori već dve velike i značajne manifestacije a to su Đurđevdanski dečji karneval i sajam seoskog turizma – rekla je Emina Vidosavljević, šef službe za projekte.

Kragujevac ima velike mogućnosti za razvoj turizma u njegovim ruralnim područji kao i za razvoj lovnog turizma. To uključuje i pešačke ture kroz prirodu, kroz koje može da se pogleda bogata istorija šumadijskih sela, manastiri u ovom kraju, a to je ponuda kompletnog aktivnog odmora na selu.

• Veliku pažnju posvećujemo razvoju seoskog turizma. Za sada imamo 18 kategorisanih domaćinstava i to na potezu od Rudnika do Gornje Sabante i oko Levča. Obuhvata više delova Šumadije, ali to nije dovoljno jer postoje i u drugim selima mogućnosti za razvoj seoskog turizma. Važna su i podsticajna sredstva, koja u odnosu na druge regije u Srbiji kao što su Zapadna Srbija i Kosjerić koji se već decenijama bave seoskim turizma nisu dovoljna, pa mi zaostajemo za ovim regijama – objašnjava Marija Radovanović, organizator turističkih programa.

Opština Despotovac je teritorijalno organizovana u 30 naseljenih mesta, a njen centar je Grad Despotovac.

Pored Despotovca i Resavica je naselje gradskog karaktera. Priroda je bila veoma darežljiva prema ovoj opštini, darovala je lepotama i retkostima koje se retko sreću. Cilj je da se raznim merama stvore uslovi za kvalitetan život i rad na selu kako bi se sprečio dalji odlazak stanovništva iz seoskih sredina.

• Poljoprivreda je definisana kao jedan od prioriteta razvoja u Strategiji održivog razvoja opštine Despotovac, pa pored rudarstva ona čini najznačajniju granu ekonomije. Najveći broj zaposlenih u opštini je u sektoru poljoprivrede i šumarstva. Veliki potencijal je u oblasti turizma, imamo spomenik prirode Resavsku pećinu i drugi spomenik istorije manastir Manasiju. Tu je i Senjski rudnik kao eko grad muzej koji je u planu da postane regionalni centar u prezentaciji kopanja uglja. Predstoji nam izrada nove Strategije održivog razvoja kojom će biti definisani pravci razvoja opštine – ističe Goran Miljojković, pomoćnik predsednika opštine Despotovac.

Rudnik „Rembas“ se bavi podzemnom eksploatacijom visoko kvalitetnog mrkog uglja. Iza sebe ima više od 150 godina dugu tradiciju eksploatacije uglja i veoma bogatu istoriju. Danas se u sastavu „Rembasa“ nalaze tri proizvodne jame: Jelovac, Strmosten i Senjski rudnik.

• Godišnja proizvodnja je oko 180 hiljada tona visoko kaloričnog mrkog uglja čiji je najveći kupac termoelektrana, koja se nalazi u Svilajncu. U sklopu Senjskog rudnika nalazi se jedinstven muzej ugljarstva u Srbiji. Rudnici uglja nisu zagađivači životne okoline, ali kada je reč o odlaganju jalovine postoji određeno mesto koje se zove ‘’Jalovište’’ gde će se odlagati do kraja eksploatacije rudnika na ovim prostorima. Intezivno se radi na poboljšanju tehnologije otkopavanja, kako bi se smanjile povrede na radu, povećala produktivnost i proizvodnja uglja – istakao je Zoran Aksentijević, direktor rudnika ‘’Rembas’’.

Poljoprivreda je definisana kao jedan od prioriteta razvoja u Strategiji održivog razvoja opštine Despotovac za period od 2010 do 2015 godine. Prioritet je na stvaranju uslova za kontinuirani rast poljoprivredne proizvodnje, kroz urbani ruralni razvoj i modernizaciju poljoprivredne proizvodnje.

• U okviru programa mera podrške sprovođenja poljoprivredne politike ruralnog razvoja za 2017. godinu, opština Despotovac je izdvojila oko 17 miliona dinara. Kada je reč o merama ruralnog razvoja, naši poljoprivrednici apliciraju za podsticajne mere kao što su kupovina priplodne teladi, za ovčarstvo i kozarstvo, nabavku opreme za pčelarstvo, kupovina sadnog materijala, plastenika i opreme za navodnjavanje, kao i mehanizacije za ratarsku proizvodnju – rekao je Nebojša Bogojević, samostalni stručni saradnik za poljoprivredu.

Prirodna bogatstva i kulturno istorijsko nasleđe stvorili su uslove za razvoj turizma. Prirodne lepote kao što su brdsko planinski predeli, raznovrsnost flore I faune i rečni tokovi, pružaju dobre uslove za razvoj rekreacionog, lovnog i ribolovnog turizma. Sa druge strane bogato kulturno istorijsko nasleđe ovoga kraja izuzetno su privlačni za arheologe, antropologe i kulturologe.

 

• Kanjon Resave je jedan od najlepših i najinteresantnijih kraških fenomena čitavog područja i turistički je veoma interesantan i atraktivan. Vinatovača je veoma karaterističan i najbolje očuvan deo masiva bukove šume, Beljanica – Južni Kučaj. Lisine obuhvata sam vodopad sa delom toka potoka Veliko vrelo i njihovom neposrednom okolinom. Od velikog značaja za razvoj turizma je i Resavska pećina koja se nalazi na 20 kilometara od Despotovca i spada u najlepše pećine u zemlji. Turističku ponudu opštine Despotovac, pored prirodnog bogatstva i kulturno istorijskog nasleđa čine i lokalne manifestacije kao što su Dani srpskog duhovnog preobraženja, Majske pozorišne amaterske svečanosti, likovna kolonija Resava i druge – istakla je Ana Bogdanović iz TO opštine Despotovac.

Pošto imaju obilje prirodnih lepota i bogato kulturno istorijsko nasleđe i postojanje svih drugih preduslova za razvoj turizma, u daljem razvoju Opštine ovoj privrednoj grani se daje prioritet objedinjavanjem turističke ponude ove oblasti.