Natura 2000 neophodna za pristupanje EU

EU Natura 2000, najveća mreža zaštićenih staništa i vrsta na svetu, bila je tema radionice koja je održana u dolini reke Tamiš – područja koje je označeno kao Značajno stanište ptica (Important Bird Area – IBA) i potencijalno Natura 2000 područje. Zainteresovani učesnici su tokom radionice saznali o načinu na koji jedno područje može postati deo mreže Natura 2000, kao i o mogućnostima finansijske podrške koju Evropska unija nudi za zaštitu prirode u Natura 2000 područjima. Istaknuto je da definisanje potencijalnih Natura 2000 područja predstavlja obavezan korak za svaku zemlju na putu ka EU.

Za potencijalne zemlje članice, pristupanje EU je višegodišnji proces koji na svom putu nosi i veliki broj izazova. Proces integracija ima za cilj da pripremi zemlje za ispunjavanje obaveza koje nosi članstvo u EU. To podrazumeva usklađivanje nacionalnog zakonodavstva sa evropskim i obezbeđivanje njegovog sprovođenja donošenjem pojedinačnih zakona na nacionalnom nivou, uključivanje svih zainteresovanih strana u proces donošenja odluka, unapređenje regionalne saradnje itd.

• Očuvanje biološke raznolikosti Zapadnog Balkana, kao dela evropskog prirodnog nasleđa, neće samo pomoći zaustavljanje gubitka biodiverziteta već će osigurati održivost razvoja lokalnih zajednica, – ističe Veronika Ferdinandova, Saradnik na projektima za biodiverzitet u IUCN Programskoj kancelariji za jugoistočnu Evropu. Turbulentna dešavanja u toku poslednje decenije donela su niz pretnji po biološku raznolikost, uključujući preterano korišćenje prirodnih resursa, intenzifikaciju aktivnosti u poljoprivredi i šumarstvu, napuštanje zemljišta u planinskim područjima, zagađenje itd. Mađu najugroženijim staništima nalaze se močvare, planinske livade i šume.

  Reka Tamiš i njena dolina u Srbiji, sa očuvanim aluvijalnim staništima, jeste daleko najvažnije močvarno područje u zemlji sa stanovišta zaštite ptica. Ovo područje još uvek nije pod zaštitom države iako je dom ogromnom prirodnom bogatstvu: najvećoj koloniji čaplji u Srbiji sa više od 1000 pari ptica, uključujući i crnog ibisa – jedino mesto u Srbiji gde se ova vrsta ptica gnezdi, i najvećoj koloniji belobrade čigre u Srbiji i regionu, sa gotovo 1100 parova.

• Dva lokaliteta duž reke su identifikovana kao Značajna staništa ptica i tako čine deo mreže IBA u Srbiji pokrivajući 14,29% njene teritorije – ističe Marko Tucakov iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Vojvodine. Kada zemlja bude pristupila EU očekuje se da sva Značajna staništa ptica postanu deo evropske mreže Natura 2000, čime će se procenat zaštićenih oblasti u zemlji uvećati sa 5,86% na 14,26%.

Proces uvođenja evropskih Direktiva o staništima i pticama kao osnove za definisanje Natura 2000 mreže u Srbiju je započet. Ipak, i dalje postoje nedoumice u razumevanju ovih direktiva i načinu njihovog sprovođenja, kao i definisanja Natura 2000 područja. Upravo u tom smislu, današnji sastanak je neophodan korak ka razumevanju i podršci sprovođenju EU politika zaštite životne sredine, a naročito Direktiva EU o zaštiti prirode. Efektnija komunikacija o pitanjima životne sredine sa zainteresovanim stranama, bolje razumevanje mogućnosti koje nudi zaštita prirode, kao i uspostavljanje dijaloga između vladinih i nevladinih organizacija i lokalnih zajednica uz efikasno upravljanje područjima od značaja za zaštitu jesu od ključne važnosti za uspešno sprovođenje i primenu zakonodavstva.